داروی لووتیروکسین یا لووکسین، اولین و متداول‌ترین داروی تجویز شده برای درمان بیماری‌های کم‌کاری تیروئید و گواتر می‌باشد. در کلینیک فوق‌تخصصی دکتر منشادی، علاوه بر پاسخ به تمامی سؤالات شما درباره‌ی نحوه و زمان مصرف این دارو، تمامی اطلاعات مورد نیاز شما پیرامون عوارض جانبی، تداخلات دارویی و استثنائات مصرف آن نیز به شما ارائه می‌شود.
لووتیروکسین نوعی داروی تیروئید است که به عنوان جایگزین هورمون‌های تولید شده توسط تیروئید برای درمان بیماری تیروئید تجویز می‌شود. این هورمون‌ها موجب تنظیم متابولیسم و تولید انرژی در بدن می‌شوند. لووتیروکسین زمانی تجویز می‌شود که غده‌ی تیروئید نتواند مقادیر کافی از این هورمون را تولید کند. لووتیروکسین برای درمان کم‌کاری تیروئید (ترشح پایین هورمون‌های تیروئیدی) به کار می‌رود. این دارو همچنین برای درمان یا پیشگیری از گواتر نیز تجویز می‌شود. بیمار گواتر می‌تواند بر اثر عدم تعادل هورمونی، پرتودرمانی، جراحی یا ابتلا به سرطان ایجاد شود.
نکاتی که قبل از استفاده لووتیروکسین باید بدانید
نباید از داروی لووتیروکسین برای درمان چاقی یا اضافه‌وزن استفاده کرد. استفاده‌ی نادرست از داروی لووتیروکسین می‌تواند منجر به عوارض بسیار خطرناک و حتی مرگ شود، خصوصا اگر این دارو را همراه با سایر داروهای کاهش وزن یا کاهش اشتها مصرف شود. از آنجایی که هورمون‌های تیروئیدی به طور طبیعی در بدن تولید می‌شوند، به طور کلی، تقریبا همه‌ی افراد می‌توانند داروی لووتیروکسین را مصرف کنند. اما در صورت ابتلا به برخی بیماری‌ها یا مشکلات خاص، نمی‌توان این دارو را مصرف کرد. برای آن که مطمئن شوید مصرف داروی لووتیروکسین برای شما مضر نیست، در صورت ابتلا به هریک از بیماری‌ها یا مشکلات زیر، به پزشک خود اطلاع دهید:
- بیماری‌های تیروئیدی مانند تیروتوکسیکوز (پرکاری تیروئید)
- بیماری قلبی، بیماری عروق کرونری، سابقه داشتن لخته خون در عروق
- دیابت (در صورت استفاده از داروی لووتیروکسین، ممکن است نیاز باشد که دوز انسولین یا داروهای دیابتی تغییر کند)
- آنمی (کم خونی)
- پوکی استخوان یا پایین بودن تراکم استخوانی
- اختلالات غده هیپوفیز
- هر گونه آلرژی غذایی یا دارویی
- بیماری غدد آدرنال (غدد فوق‌کلیوی) که درمان یا کنترل نشده است
- سابقه‌ی حمله‌ی قلبی یا داشتن علائم مربوط به بیماری قلبی مانند درد قفسه‌ی سینه، سنگینی سینه، درد منتشر‌شونده در فک و شانه‌ها، حالت تهوع، تعریق و احساس ناخوشی.
همچنین در صورتی که به تازگی توسط ید رادیواکتیویته، تحت پرتودرمانی قرار گرفته‌اید، در این‌باره به پزشک خود اطلاع دهید.
چگونه باید داروی لووتیروکسین را مصرف کنم؟
شما باید داروی لووتیروکسین را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. به تمامی مواردی که در نسخه پزشک نوشته شده دقت کنید. ممکن است پزشک شما در مواقع خاصی دوز مصرفی دارو را کم کند تا مطمئن شود که به بهترین نتایج می‌رسد. هرگز مقادیر کمتر یا بیشتر از آن چه برای شما تجویز شده نخورید و همچنین فواصل زمانی مصرف دارو را نیز طولانی‌تر از آنچه تجویز شده نکنید.
این دارو را به افراد دیگر ندهید، حتی اگر آن‌ها به مشکل مشابه شما دچار هستند و علائم مشابه شما را دارند. داروی لووتیروکسین در صورتی بهترین تاثیر را دارد که آن را با معده خالی و حداقل ۳۰ دقیقه قبل از خوردن صبحانه، بخورید. دوز دارو باید طبق تجویز پزشک باشد و بهتر است هر روز در همان ساعت مشابه قرص را مصرف کنید.
بسیار مهم است که قرص لووکسیل را با یک لیوان آب پر بخورید. قرص لووکسیل به سرعت در آب حل می‌شود و ممکن است بعد از حل شدن در آب منبسط شود و در گلو گیر کند و منجر به خفگی یا استفراغ بیمار شود. ممکن است در حین مصرف داروی لووتیروکسین برای انجام چکاپ‌های همیشگی به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید. در این صورت به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که این دارو را مصرف می‌کنید. ممکن است چند هفته طول بکشد تا بدن شما به داروی لووتیروکسین پاسخ بدهد. حتی در صورتی که احساس می‌کنید حال شما خوب است، به مصرف دارو ادامه دهید. ممکن است لازم باشد که شما تا پایان عمر، برای جایگزینی هورمون‌های تیروئیدی در بدن خود، این دارو را مصرف کنید.
در صورتی که فراموش کردم دارو را مصرف کنم، چه کنم؟
به محض آن که به یاد آوردید که داروی خود را نخوردید، آن را بخورید. اما در صورتی که تقریبا به نوبت بعدی مصرف دارو نزدیک شده‌اید، از خوردن قرص فراموش‌شده‌ی نوبت قبل صرف‌نظر کنید. در هنگام خوردن نوبت بعدی دارو (برای جبران نوبت از دست رفته) داروی بیشتری نخورید.
در صورتی که مقدار بیشتری از دارو را خوردم، چه کنم؟
می‌توانید با اورژانس تماس بگیرید و از آن‌ها راهنمایی بخواهید. علائم اُوردوز (مصرف بیش از حد دارو) لووتیروکسین عبارتند از: سر درد، گرفتگی عضلات پا، لرزش دست، احساس عصبی بودن و تحریک‌پذیری، درد قفسه سینه، تنگی‌نفس و تپش‌قلب.
عوارض لووتیروکسین
لووتیروکسین می‌تواند موجب بروز عوارضی شود، برخی از عوارض شایع این دارو عبارتند از:
- کاهش وزن
- لرزش دست
- سر درد
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- دل‌پیچه
- عصبی بودن
- تحریک‌پذیری
- بی خوابی
- تعریق بیش از حد
- افزایش اشتها
- تب
- بروز تغییرات در سیکل قاعدگی
- حساسیت به گرما
- ریزش موی موقت، خصوصا در یک ماهه اول درمان در کودکان
عوارض جدی‌تری نیز ممکن است بر اثر مصرف دارو بروز کنند. در صورتی که به هر یک از عوارض زیر دچار شدید، مصرف دارو را قطع کنید و فورا با پزشک خود یا اورژانس تماس بگیرید.
- درد قفسه سینه
- ضربان تند و نامنظم قلب
تداخلات دارویی و غذایی لووتیروکسین
تداخلات دارویی
بسیار مهم است که به پزشک خود در مورد تمامی داروهایی که مصرف می‌کنید اطلاع دهید البته داروهای غیر قانونی، داروهای غیر‌تجویزی و مکمل‌های گیاهی را نیز از قلم نیاندازید. داروهایی که با لووتیروکسین تداخل دارویی دارند عبارتند از:
- آمفتامین
- آسپرین
- داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین (کومادین)
- داروهای ضدافسردگی و یا داروهای مورد استفاده برای درمان اضطراب
- داروهای قلبی، مانند متوپرولول (Lopressor, Toprol)، پروپرانولول (ایندرال) و دیگوکسین (Lanoxin)
- داروهای ضدتشنج مانند فنی‌توئین (دیلانتین)
- استروژن و قرص‌های ضدبارداری
- داروهای دیابت، از جمله انسولین
سایر تداخلات
شما باید داروی لووتیروکسین را با معده‌ی خالی و بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از صبحانه بخورید. با پزشک خود در مورد غذاهایی که ممکن است بر جذب دارو و دوز مصرفی آن تاثیر بگذارند صحبت کنید. تغذیه کم کاری تیروئید بر جذب دارو و دوز مصرفی تاثیر گذار است.
داروهایی که بهتر است همزمان با لووتیروکسین خورده نشوند
برخی از داروها، در صورتی که همزمان با داروی لووتیروکسین مصرف شوند، می‌توانند باعث شوند که میزان تاثیرگذاری این دارو کمتر شود. در صورتی که از هر یک از داروهای زیر استفاده می‌کنید، از خوردن این داروها تا ۴ ساعت قبل و بعد از داروی لووتیروکسین اجتناب کنید:
- کلسیم‌کربنات
- کلستیرامین، کلستیپول
- مکمل سولفات آهن
- سوکرالفات
- سديم‌پلي‌استيرن‌سولفونات
- آنتی‌اسیدهای حاوی آلومینیوم یا منیزیم
همچنین از خوردن این غذاها همراه با لووتیروکسین خودداری کنید، چرا که موجب کاهش جذب لووتیروکسین در بدن می‌شوند: شیر خشک نوزاد، فرآورده‌های به دست آمده از تخم کتان، گردو و غذاهایی با فیبر بالا.
لووتیروکسین و بارداری
قبل از مصرف داروی لووتیروکسین، در صورتی که باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید و یا در حال شیردهی به کودک خود هستید، به پزشک خود اطلاع دهید. تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف داروی لووتیروکسین در دوران بارداری خطری ندارد اما ممکن است پزشک با توجه به بارداری شما، دوز مصرفی دارو را تغییر دهد. در صورتی که احساس کردید در دوران بارداری به کم‌کاری تیروئید مبتلا شده‌اید، ممکن است پزشک شما این مشکل را برطرف کند. همچنان زنانی که به کم‌کاری تیروئید مبتلا هستند و به کودک خود شیر می‌دهند، ممکن است نیاز داشته باشند که داروی لووتیروکسین مصرف کنند تا مطمئن شوند که بدن آن‌ها به اندازه کافی شیر تولید می‌کند. به همین خاطر ممکن است پزشک دوز داروی لووتیروکسین را در دوران شیردهی تغییر دهد. به طور کلی داروی لووتیروکسین برای کودکان خطری ندارد.